Aansprakelijkheid van defensie voor PTSS bij veteranen
Aansprakelijk defensie voor Post Traumatische Stress (PTSS) bij veteranen
Defensie heeft als werkgever de zorgplicht en de wettelijk verplichting om te voorkomen dat een veteraan na zijn uitzending met letselschade door PTSS te maken gaat krijgen.
Een posttraumatische stress stoornis, PTSS kan ontstaan als gevolg van een onverwerkte traumatische ervaring die iemand heeft opgedaan, bijvoorbeeld in een oorlogsgebied. Een veteraan die uit een oorlogsgebied thuis komt, is vaak niet gelijk in staat om zijn ervaringen te delen en te verwerken. Als na enige tijd de interesse van de omgeving wegebt, kan er vaak niet meer over de ervaringen gesproken worden en worden deze verdrongen.
Veteranen met PTSS
De traumatische ervaringen kunnen lange tijd verdrongen zijn, maar plotseling, door bijvoorbeeld een herinnering, weer optreden. Men heeft te maken met herbeleving van de ervaring die men heeft opgedaan en staat daardoor ook vaak onder spanning en overdreven waakzaamheid. Er kunnen verschillende klachten optreden zoals o.a. geïrriteerdheid, slaapproblemen, gebrek aan concentratie en agressiviteit. De klachten kunnen, als deze niet behandeld worden, ook erger worden. Depressiviteit kan ontstaat, het empatisch vermogen kan sterk verminderen. Veteranen met PTSS hebben daardoor vaker te maken met werkeloosheid, schulden, agressie (vaak thuis), echtscheiding en verslaving en kunnen letselschade lijden.
Defensie en aansprakelijkheid
Veteranen met PTSS hebben de afgelopen jaren te maken gehad met een oud werkgever (Defensie) die niet wilde erkennen dat de veteranen de letselschade en psychische klachten door een uitzending hadden opgelopen. Gerechtelijke procedures kunnen jaren duren en Defensie heeft ook vaak een beroep op verjaring gedaan. Er is sprake van verjaring als de veteraan, nadat hij/zij last kreeg van PTSS, niet binnen vijf jaar een vordering tegen Defensie heeft ingesteld.
Verjaring schadeclaim PTSS op defensie
De Centrale Raad van Beroep (hoogste bestuursrechter) heeft bepaald dat verjaring voor letselschade door PTSS gaat lopen vanaf het moment dat een veteraan wist van zijn problematiek. Medio maart 2006 heeft de Kamer een brief gepubliceerd over deze problematiek, waarin vermeld staat dat veteranen die in een ver verleden uitgezonden zijn geweest tot maart 2011 een vordering kunnen instellen. Voor de veteranen die de afgelopen jaren last van letselschade door PTSS hebben gekregen is het van belang dat ze binnen vijf jaar een vordering indienen bij Defensie, willen ze aanspraak op een schadevergoeding maken.
Schadevergoeding van defensie
Medio 2013 heeft de Centrale Raad van Beroep de beslissing genomen dat Defensie een veteraan een schadevergoeding moet betalen als er niet bewezen kan worden dat deze veteraan na een uitzending voldoende zorg heeft gehad. Er zal dus voor iedere veteraan een psychologische debriefing en adequate psychologische opvang moeten zijn. Van recht op een schadevergoeding door letselschade is echter niet aan de orde als Defensie aannemelijk kan maken dat PTSS niet aan het gebrek aan nazorg kan worden toegeschreven.
Aansprakelijkheid schadeclaim
Kortom om tot het recht op schadevergoeding door letselschade te komen moet er medisch vastgesteld worden dat Defensie als oud-werkgever verantwoordelijk is voor het letsel door PTSS bij de veteraan. Als dat is vastgesteld moet er duidelijkheid komen of de klachten nog kunnen verbeteren of dat we kunnen spreken van een medisch eindstadium en klachten van blijvende aard zijn. Bij een eindstadium kunnen de financiële gevolgen voor een veteraan worden vastgesteld en kan er recht op een schadevergoeding bestaan. We praten dan over verschillende schadeposten zoals verlies van arbeidsvermogen, medische kosten, smartengeld enzovoort.
Ereschuld veteranen
Dit is een bijzondere netto-uitkering van maximaal € 125.000,00 voor veteranen die als gevolg van hun uitzending (tijdens oorlogsomstandigheden of een crisisbeheersingsoperatie) blijvend lichamelijk of psychisch letsel hebben opgelopen. Zij moeten wel oorlogsslachtoffer zijn in de zin van het Besluit aanvullende arbeidsongeschiktheids- en invaliditeitsvoorzieningen militairen. Eventueel kan voor dezschadevergoeding-letselschade-defensie-PTSSe uitkering ook de mate van arbeidsongeschiktheid met dienstverband gebruikt worden. Bij een letselschadeprocedure waarbij een schadevergoeding wordt betaald zal het door Defensie uitgekeerde bedrag vanwege Ereschuld veteranen in mindering gebracht worden op de schadevergoeding.
De invaliditeit moet opgelopen zijn voor 1 juli 2007, voor die datum moet de veteraan ook ontslagen zijn en voor 1 juni 2012 moet de aanvraag voor een militair invaliditeitspensioen zijn ingediend. Een veteraan met invaliditeit die na 1 juli is ontslagen of na 1 juni 2012 een aanvraag voor een militair invaliditeitspensioen heeft ingediend, komt in aanmerking voor de schadevergoedingsregeling die in het Besluit aanvullende arbeidsongeschiktheids- en invaliditeitsvoorzieningen militairen is opgenomen.
Ongeacht of Defensie aansprakelijk is voor het opgelopen letsel van de veteraan, kan de veteraan een militair invaliditeitspensioen (MIP) krijgen met o.a. een vergoeding voor medische kosten en transport.
Heeft u zelf letselschade door PTSS
Heeft u zelf letselschade door PTTS opgelopen als veteraan tijdens uitzending of door een andere traumatische gebeurtenis, neem vrijblijvend contact met ons op. Bel met 0800-4455000 voor advies over schadevergoeding bij letsel door PTSS.
Door mr. Mark Visser, advocaat NIVRE registerexpert personenschade
